in de media

Ritueelbegeleider | Uitvaartspreker

Hieronder staan enkele artikelen, audio bestanden van media publicaties.

MIJN verhaal – Willy Wienholts vertelt…

06-09-2024 

De Dinxperlose Willy Wienholts gaat graag uitdagingen aan en daar heeft ze in haar leven tot nu toe ruim de gelegenheid toe gehad. Door pech kwam ze in een rolstoel terecht, maar ze vond het belangrijk om desondanks bezig te blijven. Ze gaf haar leven zin door te spreken op uitvaarten. Inmiddels kan ze weer staan en lopen, maar zet ze haar ervaring in het vertellen van verhalen nog onverminderd door.

Willy Wienholts werkte jaren in de zorg en hield zich daarnaast enthousiast bezig met turnen. Helaas maakte ze daarbij op 34-jarige leeftijd een verkeerde landing en ontstond er een scheurtje in haar voet. Het leek niet heel ernstig, maar door allerlei omstandigheden ging het van kwaad tot erger. “Na verloop van tijd hing mijn voet scheef onder mij en zo leerde ik als patiënt de andere kant van de zorg kennen.” Wel twintig jaar lang ging ze ziekenhuizen in en uit en volgde ze revalidatie, zonder dat dit het beoogde resultaat had.

Niet uit te roeien

In 2006 werd overwogen om over te gaan tot amputatie van het onderbeen van Willy. Maar vanwege een hersenvliesontsteking ging het niet door. “Ik ben in mijn leven al vier keer voor de dood weggesleept, wat dat betreft ben ik net onkruid. Niet uit te roeien”, lacht Willy. Willy kwam in het verpleegtehuis terecht. “Ik had geen sociaal leven meer, en was in 2014 en 2015 meer van huis dan thuis.” Ze was er helemaal klaar mee. Uiteindelijk werd haar onderbeen in 2015 in Groningen toch geamputeerd. Naast problemen met haar voet had ze ook een halswervelscheefstand, een contractuur in haar knie en een slechte rompbalans en evenwicht. Dit alles zorgde ervoor dat het lang duurde voordat ze weer kon staan en lopen.

Lezingen geven

Willy verwoordde in de tussentijd haar levensverhaal in drie boeken en ging lezingen geven over leven in een rolstoel en alles wat er op je pad komt. “Dit doe ik voor allerlei groepen en verenigingen door de hele regio en is erg fijn om te doen. Zo kan ik met mijn verhaal andere mensen helpen.”

In 2022 merkte Willy dat ze nog verder kon herstellen, doordat haar contractuur en zitbalans was verbeterd. “Ik heb toen gevraagd of ik bij revalidatiecentrum Het Roessingh in Enschede nog een keer terug mocht komen om te revalideren.”

Alles opnieuw leren

Een half jaar lang revalideerde Willy in Het Roessingh en werkte daar keihard aan haar herstel. Ze moest echt alles opnieuw leren: lopen, zwemmen, fietsen. Ze mocht aangeven wat ze wilde en daar gingen ze dan mee aan de slag.  “Als je je doelen voor ogen houdt, kun je veel bereiken.” Daarnaast ging Willy werken bij de Stichting Mentorschap Overijssel/Gelderland. “Toen één van mijn cliënten, die niemand meer had, overleed, vond ik dat diegene een waardig afscheid verdiende. Voor haar heb ik toen een memoriam geschreven en voorgedragen tijdens de uitvaartdienst. En daardoor viel het kwartje dat ik dit werk ook vanuit mijn positie kon doen.”

Uitvaartspreker

Het schrijven en voordragen van verhalen, dat paste echt bij Willy.  Ze ging naar een open dag  bij Gaandeweg in Wilp. Het thema was ‘is werken in de uitvaart iets voor mij? “Toen ik daar vandaan kwam dacht ik ‘dit is wat ik wil’. De opleiding begon op 12 april 2021, op mijn verjaardag en het was echt een cadeautje voor mezelf. Zo ben ik begonnen met dit prachtige beroep! De zorg was een dankbaar beroep, maar dit voelt nog waardevoller. Ik ben dankbaar dat ik mensen kan helpen bij een waardige en betekenisvolle afscheidsceremonie.”

Haar eigen weg

Willy ging in eerste instantie vanuit de rolstoel als uitvaartspreker aan de slag, maar inmiddels kan ze weer goed lopen en spreekt ze de bezoekers van een uitvaart staand toe. Ze vindt het nog steeds onwerkelijk dat ze weer kan staan en lopen. “Het is echt een overwinning en het geeft wel aan hoe belangrijk het is om niet op te geven en je niet onder de tafel te laten praten.” Overigens volgt Willy ook in haar functie als uitvaartspreker/ritueelbegeleider haar eigen weg. Ze  onderscheid zich doordat ze de ceremonie ook in het dialect kan voordragen. Maar ook door één familie tegelijk te begeleiden. Zo is er veel tijd en aandacht. “Sommige sprekers begeleiden wel twee of drie families in de week, maar dat is niets voor mij.  Ik ben er vaak de hele week mee bezig en ga altijd persoonlijk met mijn verhaal terug naar de familie om zeker te zijn dat alles klopt. Want het allerbelangrijkste is dat we samen met een goed gevoel de ceremonie in gaan.”

Ook komt Willy gratis langs om meer informatie te geven over haar werk. Mensen kunnen bij haar terecht voor  ‘een gesprek bij leven’. “Het geeft de mensen vaak rust als ze van te voren alles geregeld hebben.  Zo kunnen ze zelf de regie in handen houden en hun persoonlijke wensen rondom de uitvaartdienst kenbaar maken.”

Trouwambtenaar

Overigens is Willy ook heel gek op feestjes. Tijdens een scholing kwam ze iemand tegen die naast het uitvaartspreken ook trouwambtenaar was. Iets wat meer uitvaartsprekers doen. Dit leek Willy ook wel wat. Rouw en trouw liggen natuurlijk toch best dicht bij elkaar. Inmiddels heeft Willy haar opleiding tot trouwambtenaar afgerond. Naast het spreken bij uitvaarten, spreekt ze nu ook bij huwelijksceremonies.

Willy uit Dinxperlo is Dementievriendelijke ritueelbegeleider: ‘Het hart krijgt geen dementie’

24 januari 2023

DINXPERLO – Dat dementievriendelijke uitvaarten belangrijk zijn in onze samenleving vindt ook uitvaartspreker/ritueelbegeleider Willy Wienholts. Zij wil families onder wie mensen met dementie zijn, goed kunnen ondersteunen. Hiervoor heeft ze een scholing tot ‘Dementievriendelijke ritueelbegeleider’ gevolgd, waarmee ze deze mensen beter kan betrekken bij de uitvaart van een dierbare’. Willy begeleidt naast andere uitvaardiensten nu ook , als het aan de orde is, ‘dementievriendelijke uitvaartdiensten’. Iets waar in deze tijd steeds meer aandacht voor is en waar ook steeds meer de waarde van wordt in gezien.

Willy: ”Het is belangrijk dat er aandacht is voor ‘samen’ afscheid nemen bij mensen waarbij dementie een grote rol speelt. Dementie komt ontzettend vaak voor. Nederland kent ongeveer 297.000 mensen met dementie. Eén op de vijf mensen krijgt een vorm van dementie en het aantal mensen met dementie zal stijgen.”
“In mijn werk als ritueelbegeleider/uitvaartspreker kom ik in aanraking met situaties waarin personen met dementie achterblijven. Hoe ga je hiermee om? Dit roept vragen op bij familie zoals: Geeft dat niet te veel onrust? Moeten we het vertellen? Snappen ze het wel en doen we er goed aan? Hoe kunnen we hem of haar erbij betrekken? Juist om de mensen met dementie en hun naasten goed te kunnen ondersteunen, ben ik me hier in gaan verdiepen. Ik heb bij ‘DeMenstraining’ een opleiding gevolgd . Deze is in nauwe samenwerking met Alzheimer Nederland samengesteld en ik mocht de licentie ‘Dementie vriendelijke Ritueelbegeleidster’ en licentie ‘Dementiebewust’ in ontvangst nemen en dus ook gebruiken”, aldus Willy.
Twee mooie titels, die een waardevolle aanvulling kunnen zijn bij hetgeen er in Dinxperlo en omstreken al wordt geboden op het gebied van uitvaart. Een extra expertise, waar hopelijk veel mensen gebruik van zullen maken.

Mensen met dementie leven in een andere belevingswereld, waardoor hun leven soms erg verwarrend kan zijn. Dat het niet eenvoudig is voor iemand met dementie om deel te nemen aan een uitvaart is begrijpelijk. Ook de vraag of er wel goed aan gedaan wordt om iemand met dementie bij een uitvaart te betrekken wordt regelmatig gesteld. Willy: ”Het blijft natuurlijk afhankelijk van de aard en ernst van dementie en aan de situatie. Maar hoe klein de rol ook is, hoe klein het gebaar ook moge zijn, je kunt er voor iemand met dementie een waardig afscheid van maken. Denk hierbij aan kleine dingen. Het gevoel, de emoties die een mens heeft, blijven lang intact. Het hart van de mens krijgt geen dementie en emoties, zoals bijvoorbeeld verdriet, worden in veel gevallen nog steeds gevoeld. Het blijft natuurlijk zoeken en het is maatwerk. Maar samen met de familie, naasten, verzorgers en natuurlijk ook de persoon met dementie zelf kunnen we kijken naar mogelijkheden om toch op een waardige manier afscheid te nemen. Het gaat om volwassen mensen met een heel leven achter zich, dat recht wil ik ze niet ontnemen.”

Kleine eenvoudige dingen
“Als mensen samen afscheid kunnen nemen van een dierbare, wordt de onderlinge verbondenheid van achterblijvers groter. Als je ziet dat een persoon met dementie toch op een bepaalde, soms onverwachte manier reageert, zullen dit voor de nabestaanden waardevolle en bijzondere momenten zijn die hen steunen in het rouwproces. Je sluit samen het leven af. Van te voren de mogelijkheden, maar ook belemmeringen bespreekbaar maken is van groot belang. Een plan ’b’ of ‘wat als’ geeft de nabestaanden ook een stukje rust. Dat geeft ruimte voor hun eigen verdriet. Soms is men bang voor reacties van iemand met dementie, vraagt men zich af of de dienst te beladen zal zijn of te veel prikkels geeft, wat zijn dan de alternatieven, hoe betrek je er iemand wel bij? Het gaat soms om hele kleine dingen die toch heel groots kunnen zijn. Door in het dialect mensen aan te spreken of in een dienst voor te gaan geeft vaak een vertrouwd gevoel, het is vaak vertrouwde taal voor mensen met dementie die zich hierin herkennen. Het zit soms in hele kleine eenvoudige dingen die toch heel belangrijk en waardevol kunnen zijn”, zegt Willy.

Waardevolle mogelijkheden
Het rouwproces voor iemand met dementie is belangrijk en dat wordt gelukkig steeds vaker erkend. Een fractie van een moment uit het leven met de dierbare, een fractie van een moment mét de overledene kan het verschil maken. Willy: ”Natuurlijk weet ik dat het niet voor iedereen geldt en dat iedereen anders is. Maar ik denk graag mee en deel mijn opgedane kennis graag met anderen. Het geeft mijzelf al een enorm goed gevoel en dat deel ik graag met mensen die het in moeilijke tijden zo hard nodig hebben. Als bijna niks meer mogelijk lijkt, kan soms een stukje nabijheid, een speciale ruimte met een speciaal muziekje of een foto al voldoende zijn. Denk vooral niet te groot, maar denk in waardevolle mogelijkheden zonder dat de persoon met dementie het centrale middelpunt van een uitvaart wordt. Het ‘erbij’ mogen en kunnen zijn, op welke manier dan ook, betrokken worden bij het afscheid van een dierbare die je zo lang naast je hebt gehad, dat wil je iemand niet ontnemen”.

Willy Wienholts is ’s lands enige ritueelbegeleidster in een rolstoel: ‘Het draait niet om mij’

22 februari 2022 

DINXPERLO – Een verkeerde landing bij het turnen veranderde het leven van Willy Wienholts (52) uit Dinxperlo in 2003 compleet. Vanuit haar rolstoel spreekt ze sinds kort op uitvaarten. Ze is voor zover bekend de enige in Nederland die haar werk op deze manier doet.

Wienholts krijgt er dan ook vaak vragen over. Zo van: hoe doe je dat dan met je rolstoel? ,,Maar het hoeft helemaal geen belemmering te zijn”, zegt ze stellig.

,,Het gaat om iemands levensverhaal, om het er zijn voor de familie en het samen vormgeven van een waardevolle herinnering of uitvaartdienst. Dat kan heel goed vanuit mijn rolstoel.”

Van scheurtje in voet naar onderbeenamputatie
Sinds eind vorige zomer mag Wienholts zich gecertificeerd ritueelbegeleidster noemen, in oktober sprak ze voor het eerst beroepsmatig op uitvaarten. Het is de uitkomst van een lange zoektocht naar een nieuwe invulling van haar leven.

Het gaat om iemands levensver­haal, dat kan heel goed vanuit mijn rolstoel
Dat leven veranderde ingrijpend toen ze in 2003 bij het turnen een scheurtje in haar voet opliep. Wat aanvankelijk leek op een kleine blessure, leidde tot posttraumatische dystrofie met dystonie als gevolg en uiteindelijk een onderbeenamputatie.

Lange revalidatie
De moeder van twee jonge kinderen, die volop sportte en een goede baan in de zorg had, belandde plotsklaps in een rolstoel, lag geregeld in het ziekenhuis en was aangewezen op een lange revalidatie. Op de revalidatieafdeling in het verpleeghuis leerde ze een oudere vrouw kennen, die in haar leven zo goed als alleen was komen te staan.

Wienholts – zorgen voor anderen is ze nooit verleerd – trok zich haar lot aan. Wat ze toen nog niet wist, was dat ze niet veel later op de uitvaart van deze vrouw zou spreken.

Daarbij speelde de stichting Mentorschap Overijssel-Gelderland een belangrijk rol. Wienholts ging als vrijwilligster aan de slag voor deze stichting en werd de mentor van haar buurvrouw in het verpleeghuis.

Zo ondersteunde ze de vrouw wanneer er belangrijke beslissingen over bijvoorbeeld haar verzorging moesten worden genomen. Bij het overlijden van de vrouw was de Dinxperlose dichterbij haar komen te staan dan wie dan ook. ,,Toen dacht ik: iedereen verdient een waardig afscheid, ik schrijf zelf een in memoriam voor haar.”

‘Dit is wat ik ga doen’
Zo geschiedde. Wienholts las het persoonlijke verhaal voor bij de ceremonie waarbij maar een handjevol mensen aanwezig was. Niet veel later overleed een tweede cliënt van wie zij mentor was geworden.

Opnieuw droeg de voormalig zorgmedewerkster een verhaal voor. ,,Het was de tijd dat ik zelf heel erg aan het zoeken was: wat kan ik nog wel en wat wil ik graag? Ik vond dit zo mooi dat ik dacht: dit is wat ik ga ik doen.”

Het is zó’n dankbaar werk, je kunt echt van betekenis zijn

Inmiddels werkt ze als ritueelbegeleidster nauw samen met uitvaartverzorgers in de regio. Ook kunnen mensen haar direct benaderen. ,,Het is zó’n dankbaar werk”, klinkt het.

,,Je kunt echt van betekenis zijn. Toen ik in de zorg werkte, vond ik het al mooi om mensen te begeleiden in hun laatste levensfase, er in verdrietige tijden voor mensen te zijn. Dat vind ik nu weer helemaal terug.”

Praktische hindernissen? Een spreekgestoelte kan ze niet op. Haar map legt ze vaak op een zelf meegenomen muziekstandaard, haar verhaal doet ze vanuit haar rolstoel.

,,Ik heb nog nooit gehoord dat mensen mij niet konden zien, krijg er überhaupt geen opmerkingen over. Dat moet ook niet. Een uitvaart draait niet om mij en zéker niet om mijn rolstoel. En niemand hoeft zich zorgen te maken, ik kom er wel. Ook op een kerkhof heb ik me altijd nog gered.”

Krachttraining en loopoefeningen
Ooit hoopt Wienholts met behulp van een prothese weer te kunnen lopen. Ze krijgt meerdere keren per week therapie, doet krachttraining in de sportschool en loopoefeningen in een warmwaterbad. Het kost veel tijd, maar het is noodzaak.

Daarnaast wil ze zich met maximaal één uitvaart tegelijk bezig houden. Het betekent dat ze af en toe ook ‘nee’ moet verkopen. ,,Dat vind ik heel lastig”, geeft ze toe. ,,Maar ik wil echt de tijd voor de mensen kunnen nemen.”

‘Dit geeft mij weer voldoening’
Naast haar werk geeft Wienholts gastlessen aan zorgmedewerkers en studenten op scholen over haar aandoeningen en hoe daar als verpleegkundige mee om te gaan. Bij vrouwenverenigingen geeft ze lezingen over wat er zoal komt kijken bij het leven in een rolstoel.

Geregeld komt daarbij ook haar werk ter sprake, want haar zoektocht naar wat er nog wél kon is meer dan geslaagd: ,,Dit geeft mij weer voldoening en heel veel energie.”

Willy vertelt met een lach en een traan

za 23 okt 2021, 14:30  

DINXPERLO – Dat een rolstoel geen beperking hoeft te zijn om iets voor een ander te kunnen betekenen bewijst Willy Wienholts keer op keer maar nu heeft ze een mooie ervaring aan haar waardevolle lijst kunnen toevoegen. Onlangs heeft ze haar diploma gehaald en een start gemaakt als zelfstandige ritueelbegeleidster/uitvaartspreekster.

Door Waltraud Wensink

Willy had een fijne baan als zorgcoördinator en werkte als ziekenverzorgster in de wijk waarbij ze 22 jaar heeft ervaren hoe belangrijk het kan zijn om voor andere mensen te mogen zorgen. Door een blessure bij het sporten kwam ze uiteindelijk in een rolstoel terecht maar dat heeft haar er niet van weerhouden om de dingen te doen die ze mooi en belangrijk vindt, ze heeft haar roeping gevonden. Op verzoek van De Band deelt Willy haar verhaal.

Voldoening
Willy:” Als vrijwilligster bij de stichting Mentorschap vond ik dat cliënten een waardig afscheid verdienden ook al waren daar de mogelijkheden niet altijd voor. Ik schreef dan wel eens een memoriam en droeg deze dan ook voor tijdens de uitvaart. Hier ervaarde ik dat dit werk bij mij paste en het iets was waar mijn hart lag. Ik geef wel eens presentaties en ben het gewend om voor groepen te spreken, maar spreken tijdens een uitvaart is toch even iets anders. Het gevoel om iets voor een ander te betekenen, op een waardevol moment, geeft voldoening.” Vanuit die gedachte is zij een dagcursus ‘uitvaartspreekster’ gaan volgen. Maar één dag scholing vond ze niet genoeg. Willy wilde meer en zo kwam ze terecht bij ‘Gaandeweg’ in Twello waar ze is geslaagd voor haar diploma als ritueelbegeleidster.

Met een lach en een traan
Wat doet een ritueelbegeleidster? Willy vertelt:” Eigenlijk kun je stellen dat een uitvaartverzorger alles regelt rondom de uitvaart. Een ritueelbegeleidster houdt zich bezig met de inhoud van een dienst. Er komt ontzettend veel op de nabestaanden af als een dierbare overlijdt en er moet veel geregeld worden. Als al die noodzakelijke dingen geregeld zijn door de uitvaartverzorger komt de ritueelbegeleidster in beeld. Samen met de nabestaanden praten we over de overledene en zetten we de mooie herinneringen en anekdotes op papier. Vaak weten mensen veel te vertellen over hun dierbare maar om het zelf op papier te verwoorden kan moeilijk zijn. Als ritueelbegeleidster zorg ik er voor dat er iets moois verteld wordt waarbij de nabestaanden deze persoon ook in het verhaal herkennen en wat past bij de dienst die men graag wil. Persoonlijk vind ik het belangrijk dat het met ‘een lach en een traan’ gebeurt, want vreugde en verdriet staan dicht bij elkaar in het leven. Daarbij komt dat je een uitvaartdienst maar één keer doet, daarom moet je het ook goed doen voor de nabestaanden. Ik laat de mensen altijd de tekst van te voren lezen zodat het ook allemaal klopt en goed voelt wat er staat. Als naderhand iedereen tevreden is en op een mooie dienst terug kijkt, ben ik ontzettend dankbaar dat ik dit voor een ander mag doen en daar haal ik veel voldoening uit.”

Mooie momenten ( her)beleven
Willy is een gemakkelijke prater, straalt rust, kalmte en vertrouwen uit, luistert goed en weet het mooi samen te vatten. “Niets is gek en alles is bespreekbaar. Als je wilt, kan het zelfs in het dialect. Naast het spreken tijdens een uitvaart, kunnen mensen mij ook voor een herdenkingsdienst benaderen, zelfs als de overledene al een tijdje uit het  midden is. Of als men tijdens de coronaperiode niet bij de uitvaart van een dierbare kon zijn, of hem of haar opnieuw wilt herdenken. Mensen kunnen ook voor dat hun einde nadert al met mij een mooi en liefdevolle afscheidsceremonie samenstellen. Hierbij staan eigen herinneringen en wensen centraal. Je ziet dat dit voor de betrokkene zelf en de nabestaanden veel rust kan geven. Wetende dat alles ‘goed’ geregeld is. Dat ik dit vanuit mijn positie kan doen, vanuit de rolstoel, is hopelijk ook een stimulans voor andere mensen met een beperking. Volg altijd je dromen of passies. Ik had zelf nooit gedacht dat ik dit ooit nog eens zou gaan doen. En ik hoop dat de mensen mij zien als Willy, waarbij mijn rolstoel maar bijzaak is. Na achttien jaar valt het allemaal samen en kan ik nu veel voor anderen betekenen. Het is voor mij pas goed, als de nabestaanden tevreden kunnen terugkijken op een mooie uitvaart ondanks hun verdriet.”

De mensen kunnen Willy rechtstreeks benaderen maar ook via de uitvaartverzorgers uit Dinxperlo en omstreken. Ongeacht welke organisatie of waar men verzekerd is. Voor meer info www.willyvertelt.nl tel: 06-30611231 of mail naar willyvertelt@gmail.com